Աշխարհագրությույն

Դասի հղում՝

1․ Բնակչության վերարտադրության վրա ի՞նչ գործոններ են ազդում։
Որպես կանոն, բնակչության կրթական և մշակույթային մակարդակի բարձրացման քաղաքային բնակչության թվի ավելացման, տնտեսության մեջ կանաց ակտիվ ներգրավման, բնակչության ծերացման, երեխաների կրթության և դաստիարակության վրա կատարվող ծախսերի աճին զուգընթաց ծնելիությունը նվազում է: Այսինքն քաղաքներում ապրող, բարձր կրթական ու մշակույթային մակարդակ ունեցող,աշխատող և ուշ ամուսնացող կանանց ընտանիքներում երեխաների թիվն ավելի փոքր է, քան գյուղական վայրերում ապրող չքավոր ու ցածր կրթական մակարդակ ունեցող և վաղ ամուսնացող կանանց ընտանիքներում: Այսպիսով, բնակչության վերարտադրության վրա ազդում են ինչպես բնական-կենսաբանական, այնպես էլ տնտեսական, մշակութային, հոգեբանական գործոնները: Թեեւ ծնունդը և մահը իրենց էությամբ կենսաբանական գործընթացներ են, սակայն դրանց վրա որոշիչ ազդեցություն են թողնում հասարակական գործոններն ու պայմանները:

2․ Զարդացած և զարգացող երկրներում ի՞նչ ժողովրդագրական քաղաքականություն են իրականացնում։
Բնակչության վերարտադրության առաջին տիպի երկրներում գերակշռում է բնակչության բնական աճի բարձրացմանն ուղղված քաղաքականությունը։ Պետությունը խրախուսում է բազմազավակությունը, նշանակում է նպաստներ, տալիս է տարբեր արտոնություններ։ Բնակչության վերարտադրության երկրորդ տիպի երկրների մեծ մասը վերջին տասնամյակներին սկսել է իրականացնել բնակչության բնական աճի կրճատմանն ուղղված ժողովրդագրական քաղաքականություն։ Առավել մեծ ջանքեր են գործադրել բնակչության թվով աշխարհի երկու ամենախոշոր երկրները՝ Չինաստանը եւ Հնդկաստանը։ Չինաստանի ժողովրդագրական քաղաքականության հիմնական կարգախոսն է` «Մեկ ընտանիք, մեկ երեխա»: Այդ քաղաքականության իրականացումն արդեն տվել է մեծ արդյունք: Վերջին քառասուն տարում Չինաստանի բնակչության բնական աճի ցուցանիշը 2,8 %-ից նվազել է մինչեւ 0,4 %, այսինքն` յոթ անգամ

3․ Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել 15 պետություններ, որոնք պատկանում են վերարտադրության առաջին տիպին։

4․ Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել 15 պետություն, որոնք պատկանում են վերարտադրության երկրորդ տիպին։

5․ Նշված երկրները դասավորել ըստ վերարտադրության առաջին և երկրորդ տիպի․

Կանադա, Բրազիլիա, Նիգերիա, Սուդան, Ֆրանսիա, Իսպանիա, Սինգապուր, Չիլի, Ավստրիա, Չինաստան, Մեծ Բրիտանիա, Մեքսիկա, Արգենտինա, Հունաստան, Իտալիա, Լյուքսենբուրգ, Ղազախստան, Նորվեգիա, Գերմանիա, Հնդկաստան, Չադ, Պակիստան, Մոնղոլիա, Բելառուս, Բոլիվիա, Ավստրալիա։

Առաջին տիպի

Ֆրանսիա Ճապոնիա

Պորտուգալիա Բելգիա

Ռուսաստան Գերմանիա

Կանադա Իտալիա

Չինաստան Մալթա

Ուկրաինա Նոր Զելանդիա

Իսպանիա Հունաստան

Երկրորդ տիպի

Նիգերիա Հնդկաստան

Սաուդյան Արաբիա Ալժիր

Արգենտինա Քենիա

Սիրիա Կամերում

Պակիստան