Մեխանիկական տատանումներ, տատանողական շարժման բնութագրերը

Բնության մեջ մեխանիկական շարժումները խիստ բազմազան են: Դրանցում իրենց յուրահատկությամբ առանձնանում են տատանողական շարժումները կամ մեխանիկական տատանումնները:

Տատանումները շարժումներ են, որոնք կատարվում են հերթականորեն՝ հակադիր ուղղություններով: Տատանումներն ունեն բնորոշ հատկություն՝ կրկնելիություն:

Այն ամենափոքր ժամանակամիջոցը, որի ընթացքում տատանումները կրկնվում են, կոչվում է տատանման պարբերություն (T) :

Տատանումների պարբերությունը մեկ լրիվ տատանում կատարելու համար անհրաժեշտ ժամանակամիջոցն է։T=tn

Տատանումների պարբերությունը որոշելու համար անհրաժեշտ է  t ժամանակը բաժանել այդ ընթացքում կատարված տատանումների nւ թվի վրա.

Տատանումների պարբերությունը չափվում է ժամանակի միավորներով` վայրկյաններով, րոպեներով և այլն։

Տատանումների հաճախությունը մեկ վայրկյանում կատարվող տատանումների թիվն է։

Տատանումների լայնույթն այն առավելագույն հեռավորությունն է, որի չափով իր հավասարակշռության դիրքից կարողանում է հեռանալ տատանվող մարմինը։

1.Մեխանիկական տատանումների տարբեր օրինակներ
Օրինակ սրտի բաբախումը, ձայնալարերի թրթռումը, թիթեռնիկի թևերի թափահարումը, ավտոմեքենայի շարժիչի գլանում մխոցի առաջընթաց-հետընթաց շարժումը։

2.Ի՞նչն է բնորոշ բոլոր տատանողական շարժումներին
Հետևելով տատանումներին կարելի է պարզել դրանց բնորոշ մեկ հատկություն ևս կրկնելիություն։Բազմաթիվ տատանումներ , ինչպես, օրինակ, զարկերակի կանոնավոր խփոցները, ավտոմեքենայի շարժիչի մխոցի շարժումները որոշակի հավասարժամանակներից հետո նույնությամբ կրկնվում են։

3.Ո՞ր տատանումներն են անվանում պարբերական
Այն ամենափոքր ժամանակամիջոցը, որի ընթացքում տատանումները կրկնվում են, կոչվում է տատանման պարբերություն ։

4.Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում տատանումների պարբերություն
Տատանումների պարբերությունը մեկ լրիվ տատանում կատարելու համար անհրաժեշտ ժամանակամիջոցն է։

5.ի՞նչ միավորներվ է արտահայտվում տատանումների պարբերությունը
T – միավորով

6.ի՞նչ է տատանումների լայնույթը:ինչ միավորներվ է այն արտահայտվում;
Տատանումների լայնույթն այն առավելագույն հեռավորությունն է, որի չափով իր հավասարակշռության դիրքից կարողանում է հեռանալ տատանվող մարմինը։Տատանումների լայնույթը չափվում է երկարության միավորներով` մետրով, սանտիմետրով և այլն։

7.ի՞նչ է տատանումների հաճախությունը;Ինչ միավորներով է այն արտահայտվում
Տատանումների հաճախությունը մեկ վայրկյանում կատարվող տատանումների թիվն է։

8.Ո՞ր հաճախությունն է կոչվում 1Հց;
1Հց նշանակում է յուրաքանչյուր վայրկյանում տատանվող մարմինը կատարում է մեկ տատանում 1Հց=1վ^-1

9.Որո՞նք են տատանումների մարման պատճառները
Տատանումների մարման պատճառն է օդը։

10.Ինչու՞ են ճոճանակը համարում տատանողական համակարգ
Երբ խոսում ենք ճոճոնակի մասին, հաճախ մոռանում ենք, որ այն չէր տատանվի, եթե չլիներ երկրագունդը։Նշանակում է <<ճոճանակ>> ասելով պետք է հասկանալ ոչ միայն թելը և նրանից կախված գնդիկը, այլ նաև երկիրը։

11.Ո՞ր տատանումներն են անվանում ազատ:
Մաթեմատիկական և զսպանակավոր ճոճանակների տատանումները, որոնք քննարկվել  են նախորդ պարագրաֆներում, կոչվում են ազատ:

12.Ո՞ր տատանումներն են անվանում հարկադրական
Այն տատանումները, որոնք կատարվում են արտաքին պարբերաբար փոփոխվող ուժի առկայությամբ, անվանում են հարկադրական տատանումներ:

13.Ի՞նչ է զսպանակավոր ճոճանակը
Զսպանակավոր ճոճանակը k կոշտությամբ անկշիռ զսպանակից կախված m զանգվածով բեռ է և ի վիճակի է տատանվել զսպանակի առաձգականության ուժ է։

 14. Ի՞նչ է մաթեմատիկական ճոճանակը
Մաթեմատիկական (թելավոր) ճոճանակը բաղկացած է l երկարությամբ բարակ թեթև թելից, որից կախված m զանգվածով գնդիկը։ Եթե գնդիկը, հավասարակշռության դիրքից հանելով, մի կողմ շեղենք ու բաց թողնենք, այն կսկսի տատանվել, այսինքն կրկնվող շարժումներ կատարել` պարբերաբար անցնելով հավասարակշռության դիրքով։

Домашнее задание

Скажите, кто положительный герой сказки, кто- отрицательный?

Хорошим героем был, потому что он слушался жену и делал то, что она сказала, и самым добрым героем была золотая рыбка, потому что он выполнял все желания своей жены, а плохим героем была старуха, потому что она была недовольна всем, что у нее было, и хотела иметь что-нибудь получше, как жадина, и как неблагодарный человек, она злилась на своего мужа и требовала пойти и получить все, что она хотела от золотой рыбки․

Напишите небольшое рассуждение «Не садись не в свои сани»

Не ведитесь на чужие слова, имейте свое мнение․
Если собираешься что-то сделать, делай так, как велит сердце․

Տնային աշխատանք

1. Գրավոր փոխադրի՛ր`անուղղակի խոսքերը դարձնելով ուղղակի:

                Օրինակ`

Քույրը նեղացավ, որ եղբայրն իր գրած շարադրությունը չհավանեց: –

-Պա՛հ, իմ գրած շարադրությունը չես հավանում, հա՞,- նեղացավ
քույրը:

Յոթնամյա Մոցարտը համերգներ էր տալիս Մայնի Ֆրանկֆուրտում: Մի համերգից հետո նրան մոտեցավ տասնչորսամյա մի տղա, որը հիացավ
Մոցարտի նվագելով և ափսոսաց, որ ինքը երբեք այդպես նվագել չի կարողանա: Մոցարտը զարմացավ, որ այդքան մեծ տղան չի կարողանում նվագել, և նրան խորհուրդ տվեց նոտաներ գրել, քանի որ նվագել չի հաջողվում: Տղան խոստովանեց, որ ինքը գրում է, բայց… բանաստեղծություններ: Փոքրիկ երաժիշտը ակնածանքով լցվեց և ենթադրեց, որ բանաստեղծություններ գրելն ավելի դժվար է, քան երաժշտություն հորինելը: Զրուցակիցը նրան հանգստացրեց, թե շատ հեշտ է, և ասաց, որ նա էլ կարող է փորձել: Զրուցակիցը պատանի Գյոթեն էր:

Յոթամյա մոցարտը հիանալի համերգներ էր տալիս Մայնի Ֆրանկֆուրտում։ Համերգից հետո նրան մետեցավ տասնչորսամյա տղան ու ասաց։
– Այնքան հիացած եմ ձեր կատարմամբ, շատ ափսոսում եմ որ ես չեմ կարողանում այդպես նվագել։
– Այս տարիքում նվագել չես կարողանում – զարմացավ Մոցարտը փորձիր նոտաներ գրես միգուցե քո մոտ դա լավ ստացվի։
– Ես գրում եմ բայց բանաստեղծություններ – ասաց տղան
– Բանաստեղծություններ գրելը կարծում եմ ավելի դժվար է քան նվագելը – մի փոքր ակնածանքով ասաց Մոցարտը
– Շատ հեշտ է, դուք էլ կարող եք փորձել,- հանգստացրեց նրան զրուցակիցը
Զրուցակիցը պատանի Գյոթեն էր։

Verbos comunes en espanol

to mirar – նայել
to conducir – վարել
to abrir – բացել
to cerrar – փակել
to amar – սիրել
caminar/andar/pasear – քայլել
contesar- responer – պատասխանել
levantarse – վեր կենալ
escushar – լսել
palear – կռվել
doler – ցավեցնել
gastar – ծախսել
tocar – նվագել
estudiar – սովորել
hablar – խոսել
llegar – ժամանել
necesitar – կարիք ունենալ, խնդրել
llevar – կրել
pagar – վճարել
usar – օգտագործել
nadar – լողալ
visitar – այցելել
trabajar – աշխատել
limpiar – մաքրել
llamar – զանգել
montar – ձի քշել
ayudar – օգնել
esperar – սպասել
pasar – ժամանակ ծախսել
celebral – նշել
tomar – վերցնել
creer – մտածել, հավատալ
correr – վազել
aprender – սովորացնել
leer – կարդալ
escribir – գրել
ir(voy) – գնալ
tener – ունենալ
ver – դիտել
vender – վճարել
vestirse – հագնվել
vivir – ապրել
ser – լինել
recibir – ստանալ
hacer – անել
comprender – հասկանալ
dejar – լքել
preguntar – հարցնել
dar (doy) – տալ, նվիրել
tirar – նետել
cambiar – փոխանակել
desar – ցանկանալ
poner – դնել
romper – ջարդել
querer – ցանկանալ
jugar – խաղալ
decir – պատմել
pintar – նկարել
venir – գալ
adinivar – գուշակել
intentar – փորձել
empezar – սկսել
terminar – վերջացնել
volver – վերադառնալ
probar – փորձել
traer – վերցնել
cantar – երգել
vivir – ապրել
empezar – սկսել
cruzar – խաչ
explicar – բացատրել
compartir – կիսվել
arreglarse – պատրաստվել
cepillarse – ատամները լվանալ
secarse – չորացնել
poner – դնել
poder – կարղանալ
recordar – հիշել
nacer – ծնվել
morir – մահանալ
alcanzar – հասնել
llamar – անվանել