Մեզ բոլորիս հետաքրքրում է թե որտեղից է առաջացել բույսերը:Երբ միջատները ծաղկի նեկտարները հավաքում են և հետո գնում են ուրիշ ծաղիկների վրա նրանց ոտքերը կպնում են ծաղկի սերմնահատիկին և այդպես առաջանում է կրկնակի բեղմնավորում
Կրկնակի բեղմնավորում, ծածկասերմ բույսերի սեռական պրոցես, բեղմնավորվում են ձվաբջիջը և սաղմնային պարկի երկրորդային կորիզը։ Բացահայտել է ռուս գիտնական Ա. Նավաշինը բույսերի 2 տեսակի՝ շուշանի և արքայապսակի վրա կատարած հետազոտությունների ժամանակ։ Սաղմնային պարկը 8-կորիզանի բջիջ է, յուրաքանչյուր բևեռում 4-ական։ Բևեռներից մեկական կորիզ շարժվում է դեպի կենտրոն և կազմում բևեռային կորիզներ։ Մեկ բևեռում մնացած 3 կորիզներից մեկը դառնում է ձվաբջջի կորիզ, մնացածները քայքայվում են։ Հապլոիդ միկրոսպորը զարգանում է փոշեպարկում, որպես փոշեհատիկ, որի կորիզը բաժանվում է 2 տարաչափ կորիզի՝ վեգետատիվ և գեներատիվ։ Վերջինս նորից է կիսվում և առաջացնում է երկու սերմնաբջիջ։ Միկրոպիլային անցքով մտնելով փոշեհատիկի մեջ, փոշեհատիկային խողովակի ծայրը պատռվում է, 2 գեներատիվ կորիզներն ընկնում են սաղմնային պարկ։ Նրանցից մեկը շարժվում է դեպի ձվաբջջի կորիզը, միաձուլվում նրա հետ և առաջացնում դիպլոիդ զիգոտ, որն աճելով դառնում է սերմ։ Գեներատիվ մյուս կորիզը մոտենում է 2 բևեռային կորիզներին, միաձուլվում նրանց հետ, և էնդոսպերմի կորիզն է գոյանում, որն ունի քրոմոսոմների եռակի հավաք։ Բեղմնավորումից հետո զիգոտը բազմաթիվ անգամ բաժանվելով առաջացնում է սաղմը։
Ըստ իգական և արական կորիզների միաձուլման եղանակի, տարբերում են կրկնակի բեղմնավորման 2 տիպ. նախամիտոտիկ, երբ սպերմի կորիզը ընկղմվում է իգական ձվաբջջի կորիզի մեջ, քրոմոսոմները ենթարկվում են ապագալարացման։ Երկու կորիզների քրոմոսոմները միանում են ինտերֆագում (զիգոտում): Ետմիտոտիկ իգական և արական կորիզները պահպանում են իրենց թաղանթները, և միաձուլումն սկսվում է պրոֆազի վերջում։ Արական և իգական քրոմոսոմային հավաք ունեցող ինտերֆազ կորիզներն առաջանում են միայն զիգոտի առաջին միտոտիկ բաժանումից հետո։ Կրկնակի բեղմնավորումը ունի կենսաբանական կարևոր նշանակություն. այն զարգացող սաղմին ապահովում է սնունդով մայրական և հայրական տարրերի հաշվին, և սաղմի զարգացումն ընթանում է կրկնակի ժառանգական ազդեցության ներքո։
Առէջների փոշեբներում բջիջները կիսվում են, և ձևավորվում են փոշեհատիկները: Յուրաքանչյուր փոշեհատիկ կազմված է վեգետատիվ և գեներատիվ բջիջներից: Փոշեհատիկը ծածկված է երկու թաղանթով: Արտաքին թաղանթը անհարթ է, որն օգնում է փոշեհատիկին կպչել վարսանդի սպիին:
Փոշեհատիկի առաջացման հետ միասին սերմնասկզμնակում ձևավորվում է սաղմնապարկը: Սերմնասկզբնակները զարգանում են վարսանդի սերմնարանի ներսում: Սերմնասկզբնակների քանակը տարբեր բույսերի մոտ տարբեր է: Ցորենի, գարու, բալի սերմնարանում կա միայն մեկ սերմնասկզբնակ, բամբակենու մոտ` մի քանի տասնյակ, իսկ կակաչի մոտ` մի քանի հազար:
Էլեն Ավետիսյան 