Չափման միավոր

Չափման միավորներ (ֆիզիկական չափման միավորներ, մեծությունների միավորներ), ֆիզիկայում և տեխնիկայում օգտագործվում են չափումների արդյունքների մասին ստանդարտացված պատկերացում կազմելու համար։ Ֆիզիկական մեծության թվային արժեքը ցույց է տրվում չափված մեծության հարաբերությամբ ինչ-որ ստանդարտ արժեքի վրա։

Տարբերակում են հիմնական չափման միավորներ, որոնք որոշվում են էտալոնների միջոցով, և ածանցյալ չափման միավորներ, որոնք որոշվում են հիմնականների միջոցով։ Մեծությունների ընտրությունը և քանակը կարող է լինել կամայական և սահմանվում է միայն ավանդույթներով և համաձայնագրերով։ Գոյություն ունեն շատ տարբեր չափման միավորների համակարգեր, որոնք տարբերվում են հիմնական չափման միավորների ընտրությամբ։

Որպես կանոն պետությունը օրենսդրորեն սահմանում է չափման միավորների համակարգը։ Չափագիտություն գիտական ուղղությունը անընդհատ աշխատում է չափման միավորների, հիմնական միավորների և նրանց էտալոնների լավացման վրա։

Բնագիտական ուսումնասիրության համար մեծ նշանակություն ունեն չափումները: Դրա համար օգտագործվում են մեծությունները և դրանց միավորները:

Տնային աշխատանք

Համացանցից գտնել և ընթերցանության համար առաջարկել Ամանորի թեմայով ստեղծագործություններ: Ընտրությունը և առաջարկը հիմնավորել: 

1. topchyanhasmik.wordpress.com/2012/04/01/ս-ծնունդի-օրվա-առավոտը/

Ընտրեցի այս ստեքանղծագորոթյունը քանի որ շատ հետաքրքիր էին և նաև ուսուցողական էր նվեր ընտրելու հարցում:

Տնային աշխատանք Եռանկյունների հավասարության երրորդ հայտանիշը

150.

AB=AC

BD=DC

LBAC=50⁰

AD-ընդ. կողմ = եռանկյուն ABD=եռանկյուն DAC=LA/2=50/2=25⁰

151.

BC=AD

AB=CD

LB=LD-Ապացուցել

Ըստ պայմանի BC=AD, AB=AC, և AC-ընդհ. կողմ Է

Եռանկյուն ABC= եռանկյուն ACD ըստ III հայտանիշի

152.

AB=CD

BD=AC

Ապացուցել- ա) LCAD=ADB, LBAC=LCBD

1. Քանի որ LADC=ADB և ADընդհ. կողմ է եռանկյուն ADC=եռանկյուն CDB
2. Քանի որ, =>եռանկյուն BAC =եռանկյուն CDB:

153.

CD=AB

AD=BC

BE-ն. եռանկյուն ABC-ի կիսորդն է

DF-ն. եռանկյուն ADC-ի կիսորդն է

Ապացուցել-LABE=LADF, եռանկյուն ABE = եռանկյուն CDE

CA-ն ընդհ.կողմ է ըստ II հայտանիշի ուրեմն LEBA=LBDF

AB=CD

AD=BC

LDAF=LBAE

Տնային աշխատանք

1.     Առանձնացրո՛ւ բայերը:

Երբեք, մազեր, վազել, խմել, պարտեզ, պայման, խոսել, մտադրվել, մտածել, երազել, ափսե, պատերազմ, պատմություն, վերցնել, ցանկանալ:

2.     Փակագծերում տրված բառերից ընտրել ճիշտը

Ա. Այդ գործարքը մեզ բոլորովին էլ (ձեռնատու, ձեռնտու) չէ, ուստի մենք հրաժարվում ենք:

Բ. Չորս ամիս աշխատավարձ չէր ստացել, որի հետևանքով վատացել էր նրա (ընտանեկան, ընտանեական) դրությունը:

Գ. Մասնագիտական խորհուրդը երիտասարդի ատենախոսությունը գնահատեց ըստ (արժանավույն, արժանվույն):

Դ. (Ներողություն, ներեղություն) խնդրելու փոխարեն հոխորտում է:

Ե. Փոքրիկը ձեռքում ամուր պահել էր (տասը, տաս) դրամ:

Զ. Լեռնագնացները, հաղթահարելով հերթական (բարձունքը, բարձրունքը), շարունակեցին իրենց երթը դեպի ամենաբարձր գագաթը:

3. Տրված համանուններով կազմիր նախադասություններ՝ հարկ, փող, ափ:

Ես հարկ համարեցի ներողություն խնդրել:

Երջանկությունը փողի մեջ չէ:

Ծովի ափին դիմավորեցի լուսաբացը:

4. Առանձնացրո՛ւ հականիշների հինգ զույգ՝ հերկել-հաստատել, կանուխ-ուշ, բիրտ-քնքուշ, վռնդել-հրավիրել, երկչոտ-համարձակ, էջ-թերթ, թեժ-մարմանդ, առաջին-միջին, փութկոտ-դանդաղկոտ:

Տնային աշխատանք

Չնայած ներքին կյանքում բարեկարգության տանող քայլերին՝ Արշակը թույլ տվեց էական սխալներ, որոնք վնաս հասցրին հայոց պետականությանն ու ներքին անդորրին: Մասնավորապես, նա Կոգովիտ գավառում՝ Մասիսի
հարավային ստորոտին, սկսեց կառուցել մի քաղաք, որը կոչվեց Արշակավան։ Ներսես կաթողիկոսը հորդորեց Արշակին հետ կանգնել քաղաքը կառուցելու մտքից՝ խոստանալով հետագայում նրա համար քաղաք կառուցել «օրինական ճանապարհով», քանի որ քաղաքը բնակեցնելու նպատակով Արշակ II-ը տարօրինակ հրաման էր արձակել։ Նա երկրի գավառներն ուղարկված
սուրհանդակների միջոցով տեղեկացրել էր, որ բոլոր նրանք, ովքեր ունեն պարտքեր, գործած հանցանքներ, այլ պարտավորություններ, տեղափոխվելով և բնակություն հաստատելով Արշակավանում՝ կխուսափեն հատուցումից և պատասխանատվությունից։ Այսպիսի հրովարտակը կարող էր նախարարների դժգոհության պատճառ դառնալ, իրավունքների ու արդարադատության խախտում համարվել, ահա թե ինչու էր կաթողիկոսը հորդորում Արշակին ետ կանգնել այդ մտադրությունից։ Արշակը չլսեց կաթողիկոսին և, շտապողականություն ցուցաբերելով, ավարտին հասցրեց քաղաքի կառուցումը: Պատմիչների նկարագրությամբ՝ կարճ ժամանակ անց նորաստեղծ քաղաքը լցվում է զանազան օրինազանցներով ու հանցագործներով, ինչպես նաև ծանր պարտքեր ու պարտավորություններ ունեցող բազմաթիվ գյուղացիներով։ Քաղաքը, գտնվելով առևտրական ճանապարհների խաչմերուկում, կարճ
ժամանակամիջոցում դարձավ արհեստագործական և տնտեսական կարևոր կենտրոն: Սակայն քաղաքի բնակեցման գործընթացն առաջացրեց նախարարներից շատերի դժգոհությունը, քանի որ նախարարները
զրկվել էին իրենց հողերում բանող բազմաթիվ «աշխատող ձեռքերից»։ Նրանք համարում էին, որ խախտվել է իրենց սեփականության իրավունքը։ Թագավորի և նախարարների միջև հարաբերություններն այն աստիճան սրվեցին, որ վերջիններս դիմեցին պարսից Շապուհ արքային՝ վեճը հարթելու համար: Ընդառաջելով նախարարների խնդրանքին՝ նա Հայաստան է ուղարկում զորքեր: Դժգոհ նախարարները՝ Ներսեհ Կամսարականի գլխավորությամբ և պարսկական զորքի օգնությամբ, ավերում են Արշակավանը: Արքայի և նախարարների միջև եղբայրասպան պատերազմը, հավանաբար, դեռ
երկար կշարունակվեր, եթե չմիջամտեր կաթողիկոսը։
Ներսես Մեծի ջանքերով խաղաղություն է հաստատվում, և Արշակ II-ը պարտավորվում է չպատժել նախարարներին։ Դրժելով ձեռք բերված համաձայնությունը՝ նա դաժանորեն պատժում է իր դեմ պատերազմին
և Արշակավանի կործանմանը մասնակցած մի շարք նախարարական տոհմերի։

Դասարանական և տնային աշխատանք

147.

դ) a_²(a²-b²)-(a³-a²b+ab²-b³) (a+b)=a⁴-a²b²-(a⁴+a³b-a³b-a²b²+a²b²+ab³-ab²-b⁴)=-a²b²+b⁴

145.

1. 2 (x-1)+3(2-x)=2x-2+6-3x=-x+4
2. 2ab(3-2a) +4b(3a-7a²)=6ab-4a²b+12ba-28a²b
3. 7m(m-n)-3n(n+m)=7m²-7mn-3n²-3nm=7m²-4mn-3n²
4.  (x-2y)-2xy-28x²y =

146.

1. 2x+(x – 1)(x + 1)=2x+x²+x -x-1=x²+2x-1
2. 7p²-(p+1)(p+2)=7p²-(p²+2p+p+2)=7p²-p²-3p-2=6p²-3p-2
3. (a+2)(a-1)-(a+1)(a-2)=a²-a+2a-2-(a³-2a+a-2)=a²-a+2a-2-a²+a+2=2a
4.  (p+2)(p-1)+(p+3)(p-5)p²-p+2p-2+p²-5p-15=2p²-p-17
5.  (4-x)(2-x)-(x + 2)(1-x)=8-4x-2x+x²-(x-x²+2-2x)=8-4x-2x+x²-x+x²-2+2x=2x²-5x+6