Հայոց լեզու 9

Դասարանական աշխատանք

Քերիչ, գրիչ, կապիչ, թակիչ, ըմպանակ, բացիչ, գործիչ, խաղալիք, ուտելիք, խմիչք, հագուստ, ձգիչ, փակիչ, խթանիչ, փաթաթիչ, ճոճարան, գանձիչ, զսպիչ, սղոց, ջնջոց, ծածկիչ, կապիչ, օրորոց։

Երկու ընկեր անապատով գնում էին։ Ընկերներից մեկը ծարավից թուլացավ, ընկավ։ Իսկ մյուսը, որի մոտ ջուր կար, ոչ օգնեց ընկերոջը, ոչ էլ ջուր տվեց։
Բարեբախտաբար եկավ, մի քարավան հասավ այդտեղ։ Մարդիկ կիսամեռ տղային գտան, ջուր տվեցին ու նրան ուշքի բերեցին։ Տղան նորից առույգացած, շարունակեց ճամփան։ Գնա՜ց, գնա՜ց, հասավ ընկերոջը։ Երբ լեռնոտ մի կածանով էին անցնում, ջուր չտվող ընկերը սայթաքեց, ընկավ ու չկարողացավ ոտքի կանգնել։ Ոտքը կոտրվել էր։
Ընկերը նրան շալակն առավ, մեծ դժվարությամբ տարավ հայերենի քաղաքը, հասցրեց տուն, կնոջ մոտ։ Ու հրաժեշտ տվեց․
-Է՜հ, մնաս բարով, եղբա՜յր։ Քանի կանք, դու մարդկանց քո ջրի՜ց պատմիր, ես՝ իմ շալակից։

Վազել-վազեցնել
Պարել-պարեցնել
Աշխատել – աշխատեցնել
Ուտել – ուտեցնել
Կարմրել – կարմրեցնել
Սովորել – սովորեցնել
Խմել – խմեցնել
Շփոթել – շփոթեցնել
Լռել – լռեցնել
Վստահել – վստահեցնել
հագենալ – հագեցնել
Մոտենալ – մոտեցնել
Մերձենալ – մերձեցնել

Վազեցնել աշակերտին,
Պարեցնել ընկերոջը
Աշխատեցնել

Բառատետր, վիրակապ, միահամուռ, սևազգեստ, մանրանկար, սրբապիղծ, մազարմատ, փայտահան, մթնշաղ, դյուրագրգիռ, մրրկա

Սա-երբ որ խոսքը գնում է առարկայի մասին

Դա-ընդհանուր առարկա

Նա-ցույց է տալիս մարդ

Որպեսզի

ա) Սրահարված ընկավ ձիուց ու օգնություն կանչեց:

Ծաղրուծանակից նեղացած հեռացավ ու որոշեց այդ մասին էլ ոչ մեկի հետ չխոսել:

բ) Երիտասարդի անկեղծ ժպիտն ու համարձակ խոսքերը նրան հրապուրեցին:

Որոշել էր անպայման նվաճել այդ բերդը, որտեղ երկրի ողջ հարստությունն էին պահել:

գ) Այս պատվանդանի վրա հուշարձան են կերտելու:

Էլեկտրական լարերի համար այստեղ մի սյուն են շինելու:

Ընկնել՝ փոսը:
Ընկած լինել՝ փոսում։

Ձկնորսի խոշոր ցանցը մի փոքրիկ և ոսկեգույն ձկնիկ ընկավ։

Նայում էի Միջերկրական ծովի մեղմ ալիքներին։

Հսկա նավից ապշահար հետևում էին աշխատող հնդկացիներին։

Ամբողջ օրը շրջելուց հետո հասանք թզուկների դղյակին։

Գահընկեց — գահին նստեց

իշխանազուն — իշխանությունից զրկված

արևազուն — արևի զրկված

արյունարբու — արյուն խմող

արքայանիստ — արքայի նիստ

դյուրաբեկ — դուրը բերող

գավաթակից — գավաթը կցող

դրկից — դրսից կից, հարևան